Ik weet dat ik niet boos moet worden en toch doe ik het. Waar ligt dat toch aan?
Herken jij de volgende situaties waarin je je boosheid niet kunt beheersen of in woede uitbarst?
- Je mobieltje of boek uit frustratie tegen de muur gooien
- Je kind net iets te hard vastpakken als het je het bloed onder je nagels vandaan haalt
- Je komt thuis en je weet dat je partner ook de hele dag druk is geweest. Voordat je er erg in hebt heb je alweer gezegd dat het zo’n puinhoop is in huis
- Iemand maakt een opmerking naar je of spreekt je ergens op aan, en voor je het weet heb jij je weerwoord al gegeven. Tegen je familie, je partner of de politie is dat niet altijd even slim
- Vloeken en schelden in de auto tegen medeweggebruikers heeft geen zin, want ze horen je niet (als je niet allebei de ramen open hebt staan). En toch is die tirade eruit voordat je er erg in hebt
Dit zijn allemaal situaties waarin je wel weet dat het niet handig of verstandig is om zo te reageren. Toch is het vaak al gebeurd voordat je er erg in hebt. Je kan jezelf nadien wel voor je kop slaan of erger: je voelt je schuldig of je schaamt je ervoor. Het maakt je boos, verdrietig en opnieuw gefrustreerd omdat je jezelf niet hebt weten te beheersen. Terwijl je het wel goed weet, doe je toch het niet. Het bekende: als het puntje bij het paaltje komt…
Hoe komt dat toch dat je wel weet dat je niet moet ontvlammen en schelden, maar als het puntje bij het paaltje komt het tóch doet?
Je gedrag wordt gestuurd op basis van emotie en niet op basis van denken. Je allereerste impuls komt uit je lijf, niet uit je hoofd. Maar je denkt vaak juist dat het omgekeerd is. We denken vaak dat we alles rationeel benaderen en dat we alles wel doordacht doen. Niet dus!
Op het moment dat een van de bovengenoemde situaties (of in jouw geval misschien een net iets andere situatie) zich heeft voorgedaan, dan is je reactie er al uit voordat je er erg in hebt. Het is actie en gelijk reactie. Dat gaat als een soort automatisme dat al voorgeprogrammeerd lijkt te zijn.
En dat is ook zo!
Het is niet voor het eerst dat je op deze manier reageert. De situatie waarin jij je bevindt misschien wel (of vaak ook niet), maar je reactie is dezelfde als bij een soortgelijke situatie vorige maand of vorig jaar of een paar jaar geleden. De situatie verandert, de kern van jouw reactie niet.
Er wordt namelijk iets bij jou getriggerd en dan treedt er een mechanisme in werking dat al voorgeprogrammeerd is. Dat is al ontwikkeld toen je nog een heel stuk jonger was.
Veel van ons gedrag hebben we aangeleerd van onze ouders en/of belangrijke opvoeders. Daarin heb je van hen afgekeken hoe je in bepaalde situaties om moest gedragen. Na-apen dus. Het kan ook zijn dat je al heel jong hebt geleerd hoe met hún gedrag om moest gaan (door bijvoorbeeld maar snel te gehoorzamen en mee te werken als je ouders het druk hadden, anders zwaaide er wat).
Vaak reageren we in dezelfde soort situaties nog steeds zo als dat we het toen hebben geleerd. Dat is vaak helemaal niet handig. Soms kom je door goed na te denken er achter dat het nog steeds op een bepaalde situatie reageert als toen je bijvoorbeeld 7 of 10 jaar was. De nieuwe situatie triggert oudere gevoelens en die bepalen vervolgens de uitkomst. Maar soms is het best lastig om er achter te komen hoe je reageert.
Hoe kan je hier nou achter komen?
Als je het zelf niet weet, kijk dan eens naar je omgeving. Je omgeving laat heel vaak zien hoe het met jou gaat of hoe jij reageert en op basis van welke triggers.
Zijn je kinderen onrustig of agressief, is je partner gestresst of reageert hij/zij fel en geïrriteerd naar je? Kijk dan eens of jij daar wellicht een aandeel in hebt. Jouw aandeel (ook al is die onbewust bij jou) zou best eens een reactie kunnen uitlokken bij de ander. Natuurlijk kan het zijn dat je kinderen onrustig zijn door iets wat op school is gebeurd; of dat er iets gebeurd is op het werk van je partner. Dan kan jij denken: daar ligt het dan aan. Als jij bijvoorbeeld geïrriteerd raakt, dan kan de ander ook geïrriteerd raken vanwege jouw reactie. Verhef jij je stem, dan doet de ander dat ook of bindt deze in om jou niet verder boos te maken. Je bent dus geneigd om vooral te kijken naar de communicatie tussen jou en de ander. Dat is natuurlijk goed, maar ik bedoel hier echt iets anders.
Vaak stop je met nadenken. Je stopt met de vraag te stellen: wat heb ik laten gebeuren of wat is er aan vooraf gegaan, waardoor deze irritatie is ontstaan? Wat raakte mij nou eigenlijk zo erg? Hoe jij met die irritatie in jou omgaat is waar het omgaat. Als jij die irritatie kunt begrijpen en leert zien dat jij vaker je irriteert als je in situatie X terecht komt en dat het dus een herhaalpatroon betreft, dan kan je die ook steeds beter gaan herkennen. Daardoor neem jij verantwoordelijkheid voor jouw aandeel.
Als iemand of iets jou irriteert, je wordt geraakt en je gaat er vervolgens tegen in verzet, dan moet er iets zijn in jou dat aan de ander wil laten merken dat die jou zeker niet verder moet irriteren. Misschien heb je die persoon dan weten daarvan te overtuigen. Maar dan kan hetzelfde gebeuren met iemand anders. Dan ga je weer hetzelfde doen. Jij gaat de ander er weer van overtuigen dat die jou irriteert en moet stoppen. Het is dus een herhaling van zetten. Je reageert nog steeds op dezelfde manier.
Het startpunt zit in het feit dat jij in de emotie schiet omdat er iets aan de irritatie vooraf gang. Tevens heb je nog niet uitgevogeld hoe je die situatie echt kunt veranderen, behalve door stennis te schoppen en de ander verantwoordelijk te maken voor jouw onrustgevoelens.
Als jij doorkrijgt dat de situatie niet meer jouw gebruikelijke reactiepatroon hoeft te triggeren, maar dat jij je reactie kunt kiezen (en daarmee natuurlijk de reactie van de ander kunnen beïnvloeden), dan word jij veel meer de regisseur.
Het geeft enorm veel inzicht en bevrijding als jij leert dat jouw reactie op een stress-situatie vaak in essentie al jaren oud kan zijn en dat je die nu met veel meer wijsheid en intelligentie de situatie kunt inschatten en erop kunt reageren dan op basis van een – soms tientallen jarenoude – automatische piloot.
Wil je graag dat dit stopt? Kijk dan eens naar het achterliggende mechanisme
Wat is bij jou de trigger? Aangezien je dat vaak moeilijk van jezelf kunt achterhalen, raad ik je aan om het er met iemand over te hebben. Er is namelijk één ‘ding’ wat je niet met eigen ogen kunt zien en dat ben jij zelf.
Zodra je meer zicht en grip hebt op jouw triggers, dan kun je ermee aan de slag om je reactie te veranderen.
Heb je namelijk door wat er gebeurt, dan kun je wel je hoofd inschakelen en bedenken hoe je een volgende keer wilt reageren. Als je dat vaak genoeg doet, dan kun je je lichaam op die manier leren anders te reageren. En elke keer als dat lukt dan bouw je aan een nieuw mechanisme van reageren en heb jij je oude patroon doorbroken.
Doe nu je aanvraag voor je gratis DoorbraaksessieOnline trainingen
Van heet naar koel Online
Van heet naar koel Online (Premium)
Trainingen in Hilversum
Van heet naar koel in 1 dag
Driftkikker 3-daagse
VIP voor Driftkikkers met publieke functie
Doorbraaksessie aanvragen
Een Doorbraaksessie voor mijzelf
Help! Een Driftkikker in ons bedrijf!
Toegang voor leden
Overzicht
Aankondigingen
Training Driftkikker
Contactgegevens
Routebeschrijving en adres
Over Camiel
Referenties
Pers
